آشنايى با سكته قلبى (MI)

يكى از بيماريهايى كه لازمه همه پزشكان و غير پزشكان درباره اش آگاهى داشته باشن و بتونن در لحظات حساس اقدام درست رو انجام بدن، سكته قلبيه يا همون MI
چيزيكه باعث ميشه متوجه بشيم چقدر اين يادگيرى مهمه اينه كه بدونيم، در حال حاضر يكى از كشنده ترين و خطرناكترين بيماريها در هركشورى سكته قلبيه! و ازون مهمتر اينكه حدودا ٥٠٪ فوت هايى كه در اثر سكته قلبى رخ ميده، قبل از رسيدن مريض به بيمارستان!
اين نشون ميده كه افراد غير پزشك هم بايد بخوبى آموزش ببينن و نشونه هاى سكته قلبى رو بشناسن و بدونن در مواجه با چنين شرايط اورژانسى، دُرُست ترين اقدام چيه؟
خُب، اول لازمه بدونيم كه سكته قلب در چه كسانى شايعتره؟
چه افرادى بايد بيشتر مراقب خودشون باشن و حواسشون به علايم سكته قلبى باشه؟- اصولا سكته قلبى در ٥ دسته افراد شايعتره:
١. كسانيكه ديابت (مرض قند) دارند
٢. كسانيكه فشار خون بالا دارند
٣. كسانيكه سيگار ميكشن
٤. كسانيكه سابقه سكته قلبى رو خودشون يا خويشاوندان درجه اولشون دارن
٥. كسانيكه چربى خون بالا (كلسترول، ترى گليسريد يا LDL ) دارند
پس اين ٥ گروه بايد بشدت تلاش كنن كه بيمارى اصليشون رو كنترل كنن، و هميشه حواسشون به علايم سكته قلبى باشه
يادتون باشه ساير افراد جامعه هم ميتونن دچار سكته قلبى بشن! حتى بدون اينكه جزو اين ٥ گروه باشن!
پس آشنايى با علايم سكته قلبى براى همه واجبه..
از طرف ديگه ميشه تا حدودى گفت كه خانمهايى كه هنوز يائسه نشدن و دوره هاى قاعدگى منظم دارن تا حدودى از خطر سكته قلبى در امان هستند! و اين بدليل اثر محافظتى هورمونهاى استروژن و پروژسترون اونهاست!
اما بازم تاكيد ميكنيم كه بهيچوجه اين مسئله ١٠٠٪ نيست! و من مواردى ديدم كه خانمى هنوز يائسه نشده اما دچار سكته قلبى شده! البته بسيار نادر
همينطور افراديكه سن نوجوان و جوان دارن هم احتمال سكته قلبى كمترى دارن تا كسانيكه ميانسال (٣٠ سال به بالا) هستند!
ولى اين مورد هم ١٠٠٪ نيست!
متاسفانه ٢ عامل بسيار خطرناك امروزه در بين نوجوانان و جوانان ما رواج پيدا كرده:
هورمونهاى بدنسازى
مواد مخدر از خانواده آمفتامين مثل حشيش، كراك
اين دو موضوع باعث شده كه جوانانى با سن ٢٠، ٢٥ ساله هم داشته باشيم كه برخلاف انتظار، سكته قلبى وسيع كرده اند!
در مجموع هدف ازين قسمت بحث اين بود كه پزشكان عزيز، در برخورد با بيماران مختلف بدونن كه چه مواردى احتمال بالاتر سكته قلبى رو داره!
براى مثال، من اگه در مطب نشسته باشم و آقاى ٥٠ ساله اى كه مبتلا به فشار خون هستند بيان و از درد قفسه سينه ساكى باشن خيلى بيشتر اين قضيه رو جدى ميگيرم و پيگيرى ميكنم تا زمانيكه مثلا يك خانم جوان ٢٠ ساله كه هيچ مشكل زمينه اى ندارن بيان و از درد قفسه سينه شكايت كنن..خُب، حالا ببينيم سكته قلبى چه نشونه هايى داره؟
مهمترين نشونه اش كه همه هم ميدونيم، درد قفسه سينه هست!
اول بايد بدونيد كه خودِ قلب هيچگاه به تنهايى درد نميگيره! بخاطر يكسرى تقاطع رشته هاى عصبى كه اينجا فرصت بحثش نيست، هميشه آسيب قلب، بصورت درد در كل قفسه سينه احساس ميشه!
پس همينجا اين نكته رو ياد بگيريم كه:
در سكته قلبى، كُل قفسه سينه درد ميگيره مخصوصا وسط قفسه سينه و پُشت جناغ!
و برخلاف فكر عموم، در سكته قلبى روى خودِ قلب درد خاصى وجود نداره!
دومين نكته اى كه درباره درد قفسه سينه بايد بدونيد اينه كه ، اين يك درد واقعى، مثل دردِ گوش، يا دندان درد يا .. نيست! بلكه بيشتر يك احساس فشار و سنگينى روى قفسه سينه هست!
مريضى كه سكته قلبى كرده معمولا با گفتن اين جملات، درد خودشو تفسير ميكنه:
-آقاى دكتر احساس ميكنم يك وزنه سنگين گذاشتن وسط قفسه ام، روى جناغم!
-خانم دكتر احساس ميكنم نفسم توى قفسه سينه ام حبس شده و بيرون نمياد!
– آقاى دكتر حس ميكنم يه چيزى وسط سينه ام گير كرده و نميذاره نفسم راحت خارج بشه!
– خانم دكتر حس ميكنم دارن قفسه سينه ام رو فشار ميدن!
و معمولا تمام شرايط بالا ، مريض حين بيان اين جملات، دستش رو روى جناغش بالا و پايين ميكنه تا به شما بگه كه مشكل اصلى همين مركز قفسه سينه ست! (Levin sign)
– سومين نكته اى كه از درد قفسه سينه بايد بدونيم، مدت زمان اين درده!
يادتون باشه دردهاى قلبى، معمولا از ٢ دقيقه طولانيتر هستند و ٣٠ دقيقه كوتاهتر! بجز سكته قلبى كه دردش ميتونه ساعتها طول بكشه!
بهرحال منظور اينه كه دردهايى كه چند ثانيه طول ميكشن، يا بيش از ١٢ تا ٢٤ ساعت طول ميكشن با احتمال كمترى منشا قلبى دارن!
و به موارد فوق بايد اضافه كرد كه درد قلبى ميتونه به فَك تحتانى، بازوى چپ يا راست، شكم، پُشت و گردن مريض هم انتشار داشته باشه!
ما بسيار مريضهايى رو ديديم كه قفسه سينه شون درد نميكرد، بلكه فقط بعنوان مثال شانه چپشون درد داشته كه در بررسى ها، سكته قلبى كرده بودن!-سكته قلبى چه نشونه هاى ديگه اى بجز درد قفسه سينه داره؟
معمولا در كنار درد قفسه سينه، حالاتى از قبيل تهوع، استفراغ