آموزش نوار قلب (ECG) – بخش هشتم

بريم سراغ چهارمين خصوصيتِ #ريتم_سينوسى :

تا الان ياد گرفتيم كه وقتى ميخوايم هر ريتمى رو تشخيص بديم، بايد ٥ سوال رو از خودمون بپرسيم! اين ٥ سوال معروف، دقيقا برامون مشخص ميكنن كه با چه ريتمى مواجه ايم..
و شروع كرديم به بررسى پاسخ سوالات، وقتى كه ريتم سينوس باشه:

١. آيا در نوار قلب موج P داريم؟
جواب: بله، در ريتم سينوسى، موج P حتما در نوار قلب ديده ميشه

٢. آيا امواج P در همه بيتها (ضربانها) بهم شبيهن؟
جواب: بله، در ريتم سينوسى چون فقط يك منطقه فرمانده قلبه( منطقه SA ) لذا تمام امواج P شبيه به همن

٣. اين امواج P در چه ليدهايى مثبت و در چه ليدهايى منفى اند؟
جواب: در ريتم سينوسى، چون جهت بردار برايند دهليز، به سمت پايين و چپ هست، لذا امواج P در ليدهاى 1 و 2 و AVF (و طبعا AVL) مثبت هستند، و در ليد AVR منفى هستند
..
و اما برسيم به سوال چهارم:

٤. آيا به ازاى هر موج QRS كه در نوار قلب داريم، يك موج P هم قبلش داريم؟
خيلى دلم ميخواد مفهوم اين سوال رو بتونم منتقل كنم 🙂
ببينيد دوستان، موج QRS يعنى: حركت ايمپالس در بطنها! درسته؟
خب، حالا فرض كنيد شما داريد يه موج QRS ميبينيد توى نوار قلب!
هميشه و هميشه بايد از خودتون بپرسيد: اين موج QRS چجورى به بطن رسيده؟ پدرش كى بوده؟ چه فرماندهى در قلب، ضربان ايجاد كرده كه نهايتا منجر به اين موج QRS شده؟
خلاصه: اين موج QRS مولودِ چه اتفاقيه؟
مولودِ يه ريتم سينوسيه؟
مولودِ يه ريتم دهليزيه؟
مولودِ يه ريتم جانكشناله؟
مولودِ يه ريتم بطنيه؟
كدوم يك از ٤ مورد بالا، پدرِ واقعيه اين موجِ QRS هستن؟
سوال چهارم دقيقا ميخواد اين موضوع رو مشخص كنه..
خب، بنظر شما، موج QRS اى كه بخواد مولودِ يه ريتم سينوس باشه، بايد چه خصوصيتى داشته باشه؟
درسته.. بايد قبلش يه موج P باشه!

(حالا در مورد ٣ تا ريتم ديگه هم كه حرف زديم، اين سوال چهارم و جوابش رو بررسي ميكنيم)
…
بيايد يه جور ديگه به قضيه نگاه كنيم!
فرض كنيد من نوار قلبى بكشم(مثل شكل)
كه در اون، شما يه موج QRS ببينيد كه قبلش موج P وجود نداره! (مثل بيت سوم)…
خب، نظرتون راجب اين QRS چيه؟ از كجا اومده؟ قبول داريد كه ميشه قسم خورد اين QRS از گره SA منشا نگرفته؟ دقيقا!
مگه ميشه گره SA يه ضربان ايجاد كنه، كه اين ضربان بتونه به بطن برسه و QRS بده، اما از دهليز نگذشته باشه و P ايجاد نكرده باشه؟؟؟
معلومه كه نميشه!
پس من ميتونم قسم بخورم، هرجاى دنيا، يه نوار قلب ببينم، كه توش يه كمپلكس QRS اى باشه، كه قبلش موج P نيومده باشه، قطعا اون كمپلكس QRS مولودِ گره SA نيست!
حالا بعدا بهتون ميگم مولود چه ريتميه!

پس در نوار قلب شكل زير : در ضربانهاى ١ و ٢ و ٤ : ريتم سينوسه، چون قبل از QRS ها موج P داريم ( و البته بشرطيكه ساير مشخصات ريتم سينوس رو هم داشته باشه)
ولى در ضربان سوم، چون قبل از QRS ، موج P نميبينم، پس قطعا اين QRS از گره SA نيومده و لذا قطعا در اين لحظه، ريتم سينوس نيست!
اين QRS ناخَلَف، از كانونى غير از گره SA ايجاد شده! كانونى كه براى رسيدن به بطن و ايجاد كمپلكس QRS نيازى به گذر از دهليز نداشته!
فكر كنم تونستيد حدس بزنيد چه كانونى 🙂
بعدا دربارش حرف ميزنيم
خب..
خلاصه كنيم:
سوال ٤ : آيا قبل از هر موج QRS كه در نوار قلب ميبينم، يه موج P دارم؟
جواب: بله! در ريتم سينوسي، قبل از QRS قطعا يه P وجود داره!

سوال پنجم و آخر:
٥. آيا تعداد ضربان قلب ، بين ٦٠ تا ١٠٠ تاست؟
جواب: بله! در ريتم سينوسي، تعداد ضربان بين ٦٠ تا ١٠٠ تا در دقيقه ست!

همينجا تعداد ضربانى كه هر فرماندهى در قلب ميتونه توليد كنه رو مرور كنيم:

١. اگر گره SA فرمانده قلب بشه و ريتم سينوسى ايجاد كنه، ميتونه بين ٦٠ تا ١٠٠ ضربان در دقيقه توليد كنه

٢. اگه سلولى از دهليز فرمانده قلب بشه و ريتم دهليزى( آتريال) ايجاد كنه، ميتونه بين ٦٠ تا ٨٠ ضربان در دقيقه توليد كنه

٣. اگه سلولهاى منطقه جانكشن فرمانده قلب بشن و ريتم جانكشنال ايجاد كنن، ميتونن بين ٤٠ تا ٦٠ ضربان در دقيقه توليد كنن

٤. اگه سلولى از بطن فرمانده قلب بشه و ريتم بطنى( ونتريكولار) ايجاد كنه، ميتونه ٢٠ تا ٤٠ ضربان در دقيقه توليد كنه!
همونطور كه ميبينيد، هرچى توليد ريتم از گره سينوسى به دست مراكز پايين تر ميوفته، قدرت اونها براى توليد ضربان كمتر ميشه!
…
بسيار عالى
٥ سوال بسيار بسيار مهمى كه سر هر راند! مورنينگ! امتحان يا بيمارى بايد از خودتون بپرسيد تا بتونيد تفسير نوار قلب رو شروع كنيد بررسي كرديم..
حالا اينقدر اينا رو تمرين و تمرين ميكنيم در اين چند روز كه براتون ملكه ذهنى بشه..
يادتون باشه، شماكه عضو اين گروههاى آموزشى هستيد، قطعا يك قدم از ديگران جلوتريد…
براتون يه نوار قلب ميذارم و اين ٥ سوال رو باهم مرور ميكنيم