آموزش نوار قلب (ECG) – بخش هجدهم

رسيديم به چهارمين ريتم:
#ريتم_بطنى
يا
#ونتريكولار

اينبار، كانون نابجايى كه فرماندهى قلب رو برعهده گرفته، يكى از سلولهاى بطنِ!
مثلا در شكل زیر، يك سلول، پايينِ بطن راست، فرمانده قلب شده و ريتم بطنى توليد كرده

خب بريم سراغ مشخصات اين نوع ريتم در نوار قلب:
اول بايد نكته بسيار مهمى رو يادتون بدم!

ببينيد دوستان، بعنوان يك قانون ياد بگيريد كه:
هر زمان، يك ريتم يا ضربان، از سلولهاى بطن آغاز بشه، يك مشخصه بسيار بسيار معروف داره، كه در ٣ ريتم قبلى (سينوسى، دهليزى، جانكشنال) ديده نميشه و اونم وجود QRS عريض و پهن هست!
نوار قلبِ حاصل از ريتم بطنى رو در پايينِ شكل كشيدم و مهمترين چيزيكه جلب توجه ميكنه، همين شكلِ عجيب و پهنِ QRS هست!
فعلا اينو بعنوان يه قانون ياد بگيريد تا در اينده دقيق توضيح بدم كه اصلا چرا اين اتفاق رخ ميده!

پس تشخيص #ريتم_بطنى در خيلى از اوقات بسيار كار ساده ايه و با توجه به بدشكل و عريض بودن QRS قابل انجامه!
(البته QRS پهن، علتهاى ديگه اى هم بجز ريتم بطنى داره)
بهرحال، شروع كنيم به بررسى ريتم بطنى با توجه به همون ٥ سوال محبوب:

١. آيا در نوار قلب موج P داريم؟
جواب: خير! در ريتم بطنى در نوار قلب موج P ديده نميشه.. دليلش هم كه كاملا مشخصه:
مانند شكل،در ريتم بطنى ضربان داره از يك سلول بطنى آغاز ميشه! خب اين ضربان در همون قدم اول، درون بطنها به حركت در مياد لذا در نوار قلب از همون قدم اول، يه موج QRS داريم! بدون اينكه نيازى به موج P قبل از خودش داشته باشه
چون اين QRS ذاتا از خود بطن بوجود اومده و فرزندِ يك اتفاقِ دهليزى نيست كه بخواد قبلش موج P داشته باشه..
پس در ريتم بطنى، در نوار قلب موج P نداريم

٢. آيا امواج P بهم شبيه اند؟
جواب: اين سوالم كه معنى نداره چون اصلا موج P نداريم

٣. آيا امواج P در ليدهاى 1 و 2 و avf مثبت، و در AVR منفى اند؟
جواب: اين سوال هم طبعا معنى نداره!

٤. آيا قبل از هر QRS يك موج P داريم؟
جواب: خير! در ريتم بطنى، امواج QRS اى داريم كه از بطنها متولد شدن و قبل از اونها موج P وجود نداره..

٥. آيا تعداد ضربان بين ٦٠ تا ١٠٠ تاست؟
جواب: خير! همونطور كه قبلا گفتيم، در ريتم بطنى تعداد ضربان بين ٢٠ تا ٤٠ تا در دقيقه ست…

بسيار خب! پس اگه بخوام نوار قلبِ #ريتم_بطنى رو خلاصه كنم ميگم:
در ريتم بطنى با نوارى مواجه ايم كه اصلا موج P نداره، و امواج QRS عريض و بدشكلى داره كه با فاصله زياد از هم اومدن، بطوريكه تعداد ضربان قلب بين ٢٠ تا ٤٠ تا در دقيقه ست!
…
همينجا يه خصوصيت مهم ديگه ريتم بطنى رو هم ياد بگيريد:
در ريتم بطنى، هميشه جهتِ كمپلكس QRS بر خلافِ جهتِ موج T است!
يعنى اگه كمپلكس QRS مثبت باشه، موج T منفيه (مثل شكل زير) و برعكس اگر كمپلكس QRS منفى باشه، موج T مثبت خواهد بود!
…
خب، با اخرين ريتمى كه ميتونه در قلب ايجاد بشه هم اشنا شديم..
بخوام جمع بندى كنم ميگم:
كلا ٤ منطقه ميتونستن در قلب، فرمانده بشن و ريتم ايجاد كنن:
#ريتم_سينوسى
#ريتم_دهليزى
#ريتم_جانكشنال
#ريتم_بطنى يا #ونتريكولار
..
٢ تا ريتم اولى، هميشه موج P دارند، و راه افتراقشون از هم، شكلِ موج P شون بود

٢ تا ريتم آخرى (جانكشنال و بطنى) موج P ندارن و راه افتراقشون، شكل QRS بود كه در ريتم جانكشنال باريك است و در ريتم بطنى پهن..
تعداد ضربان در ريتم سينوسى ٦٠ تا ١٠٠ تاست در دقيقه
در ريتم دهليزى ٦٠ – ٨٠ تا
در ريتم جانكشنال ٤٠ -٦٠ تا
در ريتم بطنى ٢٠ – ٤٠ تا

خدارو شكر كه تا حدودى تونستيم مبحث سنگين ريتم رو به يه جايى برسونيم.
صبور باشيد، هنوز خيلى نكته از همين ريتم مونده كه بايد به مرور باهم ياد بگيريم
اما تا اينجا عالى جلو رفتیم،خسته نباشید.