آموزش نوار قلب (ECG) – بخش چهلم

يه مرور بكنيم روند تدريسمون رو و بعد بريم سراغ ادامه داستان..
قرار شد هر نوار قلبى كه ديديد، اول از همه بپرسيد:
#ريتمِش چيه؟
و براى تعيين ريتم، ٥ تا سوال از خودتون بپرسيد كه حتما يادتونه.

در قدم دوم از خودتون بپرسيد:
#رِيت نوار چندتاست؟
و براى تعيين رِيت، ابتدا توجه كنيم كه نوار #رگولاره يا #ايرگولار !

-اگه رگولار بود، عدد ٣٠٠ رو ، بر تعداد مربعهاىِ بزرگِ بين ٢ تا كمپلكس QRS تقسيم ميكنيم

-اگه ايرگولار بود، يك فاصله كه شاملِ ٣٠ مربعِ بزرگ باشه رو در نظر ميگيريم، و ميايم تعدادِ كمپلكسهاى QRS رو در اين فاصله ميشماريم! و عدد حاصل رو در ١٠ ضرب ميكنيم!

بعدش هم كه با تعريف #تاكيكاردى و #براديكاردى و #تسريع_شده آشنا شديد.

حالا بريم سراغِ #سومين_قدم در تفسير نوار قلب يعنى تعيينِ:

#محور نوار قلب!
يا #Axis

لطفا اينجاى بحث رو دقت كنيد، چون نميخوام خيلى درگير رياضيات و جزييات بشيم و بتونيم با روشى ساده، ولى با دقت محور نوار قلب رو تعيين كنيم!
اولا كه منظور از #محور نوار قلب, در واقع محورِ دپلاريزاسيون بطنهاست! يا همون محورِ QRS
يادتونه كه در اوايل بحث، درباره #بُردار_برآيند دهليزها صحبت ميكرديم؟ حالا ميخوايم درباره بُردار برآيند بطنها صحبت كنيم و اسمش رو ميذاريم #محور يا #Axis قلب!

يعنى در اين مرحله ميخوايم تعيين كنيم كه، بطنها، در مجموع، در چه جهتى دپلاريزه ميشن؟
در مورد جزييات و مراحل دپلاريزاسيون بطنها بعدا دقيق توضيح ميدم، الان فقط ميخوايم بردار نهايى و برايند دپلاريزاسيون بطنها رو تعيين كنيم!

خب، اول با #محور_نرمال آشنا بشيم:
نرمال اينه كه، بطنها در زاويه حدودا ٦٠ درجه دپلاريزه بشن! يه بُردارى رو تصور كنيد كه از بالا، به سمتِ پايين و چپ در حركته! تقريبا هم جهت با همون بردار برآيندى كه در دهليزها، در زمان ريتم سينوس وجود داره!
در شكل اولِ زير، بردار برآيند نرمال (يا همون محور نرمال قلب) رو براتون كشيدم..

اما نكته مهم اينه كه بدونيم: فقط زاويه ٦٠ درجه نيست كه محور نرمال قلب محسوب ميشه! ما يه محدوده رو در نظر ميگيريم بعنوانِ #محدوده_نرمال :
يعنى طبق شكل دوم، از زاويه منفى ٣٠ درجه، تا زاويه مثبت ٩٠ درجه (كه طبعا زاويه ٦٠ درجه رو هم در بر ميگيره) تمامش رو نرمال در نظر ميگيريم!
در شكل اين منطقه با رنگ #سبز نشون داده شده!

اما اگه محور قلب يا همون بردار برآيند دپلاريزاسيون بطنها، خارج از اين محدوده باشه، غيرطبيعى محسوب ميشه و بايد دنبال علتش بگرديم!

اگر محور قلب نسبت به اين محدوده نرمال، به راست منحرف شده باشه، يعنى بينِ زاويه +٩٠ تا +١٨٠ درجه قرار گرفته باشه ، بهش ميگن:
#انحرافِ_محور_قلب_به_راست
يا
#Right_Axis_Deviation
كه به اختصار #RAD هم گفته ميشه!

و در شكل دوم اين محدوده با رنگ #آبى كمرنگ نشون داده شده!

و برعكس، اگر بردار برايند دپلاريزاسيون بطنها، نسبت به محدوده نرمال، به سمت چپ منحرف شده باشه، يعنى بينِ زاويه منفى ٣٠ تا منفى ٩٠ درجه قرار گرفته باشه، بهش ميگن:
#انحراف_محور_قلب_به_چپ
يا
#Left_Axis_Deviation
كه به اختصار #LAD هم گفته ميشه

و در شكل دوم به رنگ#صورتى نشان داده شده!

يك منطقه هم ميمونه كه بينِ زاويه -٩٠ تا -١٨٠ هست و در شكل به رنگ #آبى_پررنگ نشون داده شده!
اسمش هست منطقه #Extreme كه فعلا بدرد شما نميخوره تا بعدا بگم كجا بكار مياد..

خلاصه، ما اومديم و دورتادور قلب يك دايره كشيديم و اين دايره رو به ٤ منطقه تقسيم كرديم:

-محدوده نرمال بين -٣٠ تا +٩٠
-انحراف محور به راست بين +٩٠ تا +١٨٠
-انحراف محور به چپ بين -٣٠ تا -٩٠
-محدوده extreme بين -٩٠ تا -١٨٠

(منفى ١٨٠ و مثبت ١٨٠ هر دو يك نقطه هستند! بستگى داره از كدوم جهت بشماريم و نامگذارى كنيم)

خب فعلا تا همينجا!
خدا قوت
در ادامه نحوه محاسبه محور قلب رو توضيح ميدم
راستى وقتى ميگيم كه محور قلب به راست منحرف شده، شما بايد سمت راست مريض رو در نظر بگيريد! كه عملا لز ديد شما به اون دايره، ميشه سمت چپ! اينو حواستون باشه..

خيلى روز خوبى داشته باشيد 🙂